100 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਟਾਈਮਲਾਈਨ (1920–2025)
ਸਥਾਪਨਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦੌਰ (1920)
ਭਗਤ ਮੋਹਨ ਲਾਲ ਸੇਵਾ ਸੰਮਤੀ ਬਰਨਾਲਾ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 13 ਜਨਵਰੀ 1920 ਨੂੰ ਲੋਹੜੀ ਦੇ ਦਿਨ ਧੂਣੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਬੈਠੇ ਬਰਨਾਲਾ ਦੇ ਪਤਵੰਤਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਬਰਨਾਲਾ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਮੰਡੀ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਕੋਈ ਨਗਰ ਕੌਂਸਲ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਟਾਊਨ ਕਮੇਟੀ। ਉਸ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਜਿਲ੍ਹਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਤਹਿਸੀਲਾਂ ਬਠਿੰਡਾ ਅਤੇ ਮਾਨਸਾ ਸਨ।
ਧੂਣੀ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਬੈਠੇ ਸ੍ਰ: ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਐਡਵੋਕੇਟ, ਲਾਲਾ ਨੰਦ ਲਾਲ, ਸ੍ਰਿ ਚੌਧਰੀ ਰਾਮ, ਲਾਲ ਮੋਹਨ ਲਾਲ, ਭਾਈ ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ, ਲਾਲ ਰਾਮ ਪ੍ਰਤਾਪ, ਲਾਲਾ ਪ੍ਰਭਦਿਆਲ ਆਦਿ ਨੇ ਇੱਕ ਸਮਾਜ ਸੇਵੀ ਸੰਸਥਾ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਸੇਵਾ ਸੰਮਤੀ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦੀ ਸਿਫਾਰਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਸਮਾਜ ਸੇਵਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼
- ਯਤੀਮਾਂ, ਗਰੀਬਾਂ ਅਤੇ ਮੁਹਤਾਜਾਂ ਦੀ ਹਰੇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ।
- ਬਿਮਾਰ ਗਰੀਬ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ।
- ਲਾਵਾਰਸ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਦੇ ਅੰਤਿਮ ਸਸਕਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ।
- ਕੁਦਰਤੀ ਆਫਤਾਂ ਦੌਰਾਨ ਮਦਦ।
- ਗਰੀਬ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਪੜਾਈ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ।
- ਕੌਮੀ ਮੇਲਿਆਂ ਤੇ ਇਕੱਠਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ।
- ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੇ ਸੇਵਾ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ।
ਬਰਨਾਲਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਵੰਡ ਅਤੇ ਏਰੀਆ ਮੁੱਖੀ ਨਿਯੁਕਤੀ (1920)
ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ 10 ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਹਰ ਹਿੱਸੇ ਲਈ ਇੱਕ ਏਰੀਆ ਮੁੱਖੀ ਅਤੇ ਸਹਾਇਕ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਗਰੀਬਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ।
ਸੇਵਾ ਸੰਮਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਰੰਭਿਕ ਸਰਗਰਮੀ
1958 ਤੋਂ ਲਛਮਣ ਦਾਸ ਕਾਂਝਲੀਆ ਦੀ ਸੇਵਾ ਨਾਲ ਸੰਸਥਾ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਈ। ਰਾਮਲੀਲਾ ਕਲਾਕਾਰ ਵੀ ਸੇਵਾ ਨਾਲ ਜੁੜਣ ਲੱਗੇ। ਬਰਨਾਲਾ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਪਿਲਾਉਣ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਪਛਾਣ ਬਣ ਗਈ।
ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਫਰੀ ਕੈਂਪ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ (1962)
1962 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਫਰੀ ਕੈਂਪ 1872 ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕਰਕੇ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ। ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਡਾਕਟਰ ਧਨਵੰਤ ਸਿੰਘ ਨੇ 18 ਸਾਲ ਲਗਾਤਾਰ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਲਾਲ ਜਗਤ ਨਰਾਇਣ ਜੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕੈਂਪ ਸਾਲਾਨਾ ਲੱਗਣ ਲੱਗੇ।
ਸਿਵਲ ਹਸਪਤਾਲ ਬਰਨਾਲਾ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ
1970 ਤੋਂ 1980 ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਸੇਵਾ ਸੰਮਤੀ ਨੇ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਵਾਰਡ 1, 2, 3 ਅਤੇ 4 ਉਸਾਰੇ। ਸਪੈਸ਼ਲ ਕਮਰਿਆਂ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ।
ਰਾਮਬਾਗ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਸੰਭਾਲਣਾ (1970)
1970 ਵਿੱਚ ਪੰਡਤ ਆਨੰਦ ਸਰੂਪ ਨੇ ਰਾਮਬਾਗ ਦੀਆਂ ਚਾਬੀਆਂ ਸੇਵਾ ਸੰਮਤੀ ਨੂੰ ਸੌਂਪੀਆਂ। ਬਿਨਾਂ ਪਾਣੀ, ਬਿਨਾਂ ਚਾਰਦੀਵਾਰੀ, ਬਿਨਾਂ ਲੱਕੜਾਂ ਦੇ ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਇਹ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1990 ਤੱਕ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਾਲ ਪ੍ਰਬੰਧ ਚਲਾਇਆ।
ਰਾਮਬਾਗ ਦੀ ਵਿਕਾਸ ਯਾਤਰਾ
ਅੱਜ ਰਾਮਬਾਗ ਵਿੱਚ ਸਮਸ਼ਾਨ ਘਾਟ, ਗਊਸਾਲਾ, ਫਰੀ ਡਿਸਪੈਂਸਰੀ, ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਹਾਲ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਹਾਲ, ਮੰਦਰ, ਦੋ ਵਾਹਨ, ਐਂਬੂਲੈਂਸ ਅਤੇ ਮ੍ਰਿਤਕ ਫ੍ਰੀਜ਼ਰ ਸਮੇਤ ਪੂਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੈ।
ਭਗਤ ਮੋਹਨ ਲਾਲ ਸੇਵਾ ਸੰਮਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ
- ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇਹ ਸੰਭਾਲਣ ਲਈ ਫ੍ਰੀਜ਼ਰ ਕਮਰਾ।
- ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਫਰੀ ਹਸਪਤਾਲ ਅਤੇ ਓ.ਟੀ. ਦੀ ਉਸਾਰੀ।
- ਅੱਖਾਂ ਦੇ 57 ਕੈਂਪਾਂ ਵਿੱਚ 24,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਪਰੇਸ਼ਨ।
- ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੁਰਘਟਨਾ ਪੀੜਤਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ।
- ਗਰੀਬ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ।
ਵਿਛੜੇ ਆਗੂ
ਮਾਸਟਰ ਪਿਆਰਾ ਲਾਲ, ਗੁੱਜਰ ਰਾਮ ਸ਼ੋਰੀ, ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ, ਲਾਭ ਸਿੰਘ, ਹੇਮ ਰਾਜ, ਦਿਆਲ ਚੰਦ, ਹਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਧਰਨੀ ਅਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਸੇਵਾਦਾਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸਮਾਜ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤੀ।
ਮੌਜੂਦਾ ਆਹੁਦੇਦਾਰ
ਚੇਅਰਮੈਨ: ਲਾਜਪਤ ਰਾਏ ਚੋਪੜਾ
ਪ੍ਰਧਾਨ: ਭਾਰਤ ਭੂਸ਼ਣ ਮੋਦੀ
ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ: ਕਮਲ ਕੁਮਾਰ
ਸੀਨੀਅਰ ਮੀਤ ਪ੍ਰਧਾਨ: ਬੀਰਬਲ ਦਾਸ
ਮੀਤ ਪ੍ਰਧਾਨ: ਵਿਨੋਦ ਕੁਮਾਰ ਕਾਂਸਲ ਆਦਿ।
ਇਸਤਰੀ ਵਿੰਗ
ਅਮਰਜੀਤ ਕੌਰ, ਉਰਮਲਾ ਦੇਵੀ, ਰਾਜ ਦੁਲਾਰੀ, ਮਨਜਿੰਦਰ ਕੌਰ ਆਦਿ ਸੇਵਾ ਦੇ ਹਰ ਮੋਰਚੇ 'ਤੇ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਅੰਤ ਵਿੱਚ
ਭਗਤ ਮੋਹਨ ਲਾਲ ਸੇਵਾ ਸੰਮਤੀ ਬਰਨਾਲਾ ਪਿਛਲੇ 100 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਨਿਸ਼ਕਾਮ ਸੇਵਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਰਹੀ ਹੈ। ਰਾਮਬਾਗ ਹੋਵੇ, ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਕੈਂਪ ਹੋਣ, ਦੁਰਘਟਨਾ ਸਹਾਇਤਾ, ਗਰੀਬਾਂ ਦੀ ਮਦਦ—ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸੰਸਥਾ ਅੱਜ ਵੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੀ ਇੱਕ ਮਿਸਾਲ ਹੈ।
ਸੇਵਾ ਸੰਮਤੀ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਸੇਵਾਵਾਂ
ਰਾਮਬਾਗ: ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧ
1970 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਮਬਾਗ ਦੀ ਚਾਰਦੀਵਾਰੀ, ਹਾਲ, ਮੰਦਰ, ਗਊਸਾਲਾ, ਫਰੀ ਡਿਸਪੈਂਸਰੀ ਅਤੇ ਦੁਕਾਨਾਂ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਨਾਲ ਰਾਮਬਾਗ ਬਰਨਾਲਾ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਬਣ ਗਿਆ।
ਵਿਛੜੇ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਆਗੂ
ਪਿਛਲੇ 100 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਸੇਵਾ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਮੌਜੂਦਾ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ
ਫ੍ਰੀਜ਼ਰ ਕਮਰਾ, ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਫਰੀ ਹਸਪਤਾਲ ਅਤੇ ਸਾਲ ਭਰ ਸੇਵਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ।
🌼 ਭਗਤ ਮੋਹਨ ਲਾਲ ਸੇਵਾ ਸੰਮਤੀ ਬਰਨਾਲਾ
(ਸਥਾਪਨਾ – 13 ਜਨਵਰੀ 1920) • A century of selfless service and community care
ਭਗਤ ਮੋਹਨ ਲਾਲ ਸੇਵਾ ਸੰਮਤੀ ਬਰਨਾਲਾ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਮਾਣਯੋਗ ਸਮਾਜ ਸੇਵੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਨੀਂਹ 1 ਮਾਘ 1977 ਬਿਕ੍ਰਮੀ (13 ਜਨਵਰੀ 1920 ਈਸਵੀ) ਨੂੰ ਰੱਖੀ ਗਈ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ 101+ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਇਹ ਸੰਸਥਾ ਨਿਸ਼ਕਾਮ ਸੇਵਾ, ਮਨੁੱਖਤਾ ਅਤੇ ਭਲਾਈ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ।
🌟 ਸਥਾਪਨਾ ਦਾ ਸੁਨਹਿਰਾ ਦੌਰ
1900 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਲਵਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਗਰੀਬੀ, ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਸਮਾਜਕ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਤਿੱਖੀਆਂ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਭਗਤ ਮੋਹਨ ਲਾਲ ਜੀ—ਇੱਕ ਸਮਰਪਿਤ ਸਮਾਜ ਸੇਵੀ, ਸੁਧਾਰਕ ਅਤੇ ਲੋਕ-ਹਿਤੈਸ਼ੀ—ਨੇ ਇਹ ਸੰਮਤੀ ਬਣਾਈ।
- ਗਰੀਬ ਅਤੇ ਲੋੜਵੰਦ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਦਦ
- ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ
- ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ
- ਇਕਤਾ, ਭਰਾਤ੍ਰਤਾ ਅਤੇ ਸਾਂਝ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ
- ਆਫ਼ਤਾਂ ਅਤੇ ਸੰਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ
🏛️ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਵਰ੍ਹੇ (1920–1950)
🚑 ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਦੌਰ (1950–1980)
ਅਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੰਮਤੀ ਨੇ ਮੁਫ਼ਤ ਸਿਹਤ ਜਾਂਚੇ, ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਕੈਂਪ ਅਤੇ ਪਿੰਡੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ। ਨੌਜਵਾਨ ਸੇਵਾਦਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਟੀਮਾਂ ਬਣੀਆਂ ਅਤੇ ਸੰਮਤੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਥਾਨ ਬਣ ਗਈ।
🕯️ ਸੇਵਾ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ (1980–2020)
- ਖੂਨ ਦਾਨ ਕੈਂਪ
- ਰੁੱਖ ਲਗਾਓ ਮੁਹਿੰਮਾਂ
- ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸਿੱਖਿਆ ਸਮੱਗਰੀ
- ਚਿਕਿਤਸਕ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਸਹਾਇਤਾ
- 2020 COVID-19 ਮਹਾਮਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਰਾਹਤ ਕਾਰਜ
🏥 ਅੱਜ ਦੀ ਸੇਵਾ
ਹੁਣ ਵੀ ਸੰਮਤੀ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਵੰਡ, ਦਵਾਈਆਂ, ਸਵੱਛਤਾ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਅਤੇ ਗਰੀਬ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
🌿 ਮੂਲ ਸਿਧਾਂਤ
- ਨਿਸ਼ਕਾਮ ਸੇਵਾ
- ਦਇਆ ਅਤੇ ਕਰੁਣਾ
- ਸੱਚਾਈ
- ਸਮਾਨਤਾ
- ਭਰਾਤ੍ਰਤਾ
ਭਗਤ ਮੋਹਨ ਲਾਲ ਜੀ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ—ਨਿਮਰਤਾ, ਸਮਰਪਣ, ਸਚਾਈ ਅਤੇ ਸੇਵਾ—ਹਰ ਸੇਵਾਦਾਰ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦਾ ਸ੍ਰੋਤ ਹਨ।